ఉత్తర భారతంలో శ్రావణం ఎందుకు ముందే వస్తుంది?

ఉత్తర భారతంలో శ్రావణం ఎందుకు ముందే వస్తుంది?
దక్షిణానికి, ఉత్తరానికి కార్తెల్లో 15 రోజుల తేడా వెనుక ఉన్న రహస్యం

తెలుగు పంచాంగం, పండుగలు, ఆచారాలు అనగానే మనకు ఎంతో ఆసక్తి ఉంటుంది కదూ. అసలు మనం ఏదైనా పండుగ గురించి మాట్లాడుకుంటున్నప్పుడు, ఉత్తరాదిన వాళ్ళు “మాకు ఇప్పుడే వచ్చేసింది” అంటారు. ముఖ్యంగా శ్రావణ మాసం, ఇంకా కొన్ని కార్తెల విషయంలో ఈ తేడా స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. ఉత్తర భారతదేశంలో కొన్ని కార్తెలు, నెలలు మనకంటే దాదాపు 15 రోజులు ముందే మొదలవుతాయి. ఎందుకిలా? దీని వెనుక ఉన్న కారణం ఏమిటి? ఈరోజు మనం ఈ ఆసక్తికరమైన విషయాన్ని వివరంగా తెలుసుకుందాం. ఇది కేవలం క్యాలెండర్ తేడా మాత్రమే కాదు, మన ప్రాచీన పంచాంగ గణన పద్ధతుల గొప్పదనాన్ని కూడా తెలియజేస్తుంది.
శ్రావణ మాసం, కార్తెలు: ఉత్తర, దక్షిణ భారతాల మధ్య ఈ వ్యత్యాసం ఎందుకు?
మన హిందూ పంచాంగం రెండు ప్రధాన పద్ధతులను అనుసరిస్తుంది. అవే అమాంత పంచాంగం మరియు పూర్ణిమాంత పంచాంగం. ఈ రెండు పద్ధతుల మధ్య ఉన్న వ్యత్యాసమే ఉత్తర, దక్షిణ భారతదేశాల మధ్య పండుగలు, నెలలు, కార్తెల విషయంలో తేడా రావడానికి ప్రధాన కారణం.
అమాంత పంచాంగం: మన దక్షిణ భారతదేశ పద్ధతి
దక్షిణ భారతదేశంలో మనం సాధారణంగా అమాంత పంచాంగాన్ని పాటిస్తాం. ఈ పద్ధతి ప్రకారం, ఒక నెల అమావాస్యతో ముగుస్తుంది. అంటే, అమావాస్య పూర్తి కాగానే, మరుసటి రోజు నుంచే కొత్త నెల పాడ్యమి (అమావాస్య తర్వాత వచ్చే మొదటి రోజు) ప్రారంభమవుతుంది. ఉదాహరణకు, ఆషాఢ అమావాస్య ముగియగానే, ఆ మరుసటి రోజు నుండి శ్రావణ మాసం మొదలవుతుంది. దీని అర్థం ఏంటంటే, అమావాస్య వచ్చి కొత్త చంద్రుడు కనిపించిన తర్వాతే మనం కొత్త నెలను ప్రారంభిస్తాం.
పూర్ణిమాంత పంచాంగం: ఉత్తర భారతదేశ పద్ధతి
ఉత్తర భారతదేశంలో ఎక్కువగా పూర్ణిమాంత పంచాంగాన్ని అనుసరిస్తారు. ఈ పద్ధతిలో ఒక నెల పౌర్ణమితో ముగుస్తుంది. అంటే, పౌర్ణమి పూర్తి కాగానే, మరుసటి రోజు నుంచే కొత్త నెల పాడ్యమి (పౌర్ణమి తర్వాత వచ్చే మొదటి రోజు) ప్రారంభమవుతుంది. ఇక్కడ విశేషం ఏంటంటే, పౌర్ణమి తర్వాత అమావాస్య వరకు ఉన్న సుమారు 15 రోజులను వీళ్ళు తరువాతి నెలకు చెందినవిగా పరిగణిస్తారు.
15 రోజుల తేడా వెనుక అసలు రహస్యం ఇదే!
ఇప్పుడు మీకు అర్థమై ఉంటుంది. అమాంత పద్ధతిలో అమావాస్య తర్వాత నెల మొదలైతే, పూర్ణిమాంత పద్ధతిలో పౌర్ణమి తర్వాత నెల మొదలవుతుంది.

• దక్షిణాదిన మనం పౌర్ణమి తర్వాత వచ్చే 15 రోజులను అదే నెలలో భాగంగా లెక్కిస్తాం.
• కానీ ఉత్తరాదిన అదే 15 రోజులు తరువాతి నెలలో తొలి భాగంగా ఉంటాయి.
  ఈ కారణం చేతనే, ఉత్తర భారతదేశంలో శ్రావణ మాసం (లేదా ఏ ఇతర మాసమైనా) దక్షిణ భారతదేశం కంటే దాదాపు 15 రోజులు ముందుగా ప్రారంభమవుతుంది. దీని వల్ల పండుగల తేదీలు, కార్తెల్లో కూడా ఈ తేడా కనిపిస్తుంది. ఉదాహరణకు, 2025లో ఉత్తర భారతదేశంలో శ్రావణ మాసం జూలై 26న ప్రారంభమైతే, దక్షిణ భారతదేశంలో ఆగస్టు 10 లేదా 11 (ఆషాఢ అమావాస్య తర్వాత) ప్రారంభమవుతుంది.
  కార్తెలు అంటే ఏమిటి? వాటి ప్రాముఖ్యత!
  “కార్తె” అనే పదం మనం నిత్యం వినేదే. అసలు కార్తె అంటే ఏంటి? సూర్యుడు ఏ నక్షత్రంలోకి ప్రవేశిస్తాడో, ఆ కాలాన్ని ఆ నక్షత్రం పేరుతో కార్తె అని పిలుస్తారు. మొత్తం 27 కార్తెలు ఉన్నాయి. ప్రతి కార్తె సుమారు 13-14 రోజుల పాటు ఉంటుంది. కార్తెలు మన వ్యవసాయానికి, వాతావరణ మార్పులకు, పండుగలకు చాలా ముఖ్యం. సూర్యుని గమనాన్ని బట్టి కార్తెలు నిర్ణయించబడతాయి కాబట్టి, పంచాంగ పద్ధతులు వేరైనా, కార్తెల ప్రారంభ తేదీలలో కూడా ఈ 15 రోజుల తేడా కనిపిస్తుంది.
  2025లో ఉత్తర, దక్షిణ భారతదేశంలో కార్తెల ప్రారంభ తేదీలు
  ఈ పట్టిక 2025 సంవత్సరానికి ఉత్తర మరియు దక్షిణ భారతదేశంలో కొన్ని ముఖ్యమైన కార్తెల ప్రారంభ తేదీల మధ్య తేడాని చూపుతుంది.
  | కార్తె పేరు | ఉత్తర భారతదేశంలో ప్రారంభం (సుమారు) | దక్షిణ భారతదేశంలో ప్రారంభం (సుమారు) |
  |—|—|—|
  | ఆర్ద్ర కార్తె | జూన్ 22 | జూలై 6 |
  | పునర్వసు కార్తె | జూలై 6 | జూలై 20 |
  | పుష్యమి కార్తె | జూలై 20 | ఆగస్టు 3 |
  | ఆశ్లేష కార్తె | ఆగస్టు 3 | ఆగస్టు 17 |
  | మఖ కార్తె | ఆగస్టు 17 | ఆగస్టు 31 |
  | పూర్వ ఫల్గుణి కార్తె | ఆగస్టు 31 | సెప్టెంబర్ 14 |
  | ఉత్తర ఫల్గుణి కార్తె | సెప్టెంబర్ 14 | సెప్టెంబర్ 28 |
  | హస్త కార్తె | సెప్టెంబర్ 28 | అక్టోబర్ 12 |
  గమనిక: ఇవి సుమారు తేదీలు. స్థానిక పంచాంగం ప్రకారం ఒకటి రెండు రోజులు మారే అవకాశం ఉంది.
  ఉత్తర భారతదేశంలో శ్రావణ మాసం ప్రాముఖ్యత
  ముఖ్యంగా ఉత్తర భారతదేశంలో శ్రావణ మాసానికి (శ్రావణ్ మాస్) విశేష ప్రాముఖ్యత ఉంటుంది. ఈ నెల శివుడికి అత్యంత ప్రీతికరమైనదిగా భావిస్తారు. ఈ నెలలో శివుడిని పూజిస్తే శుభ ఫలితాలు కలుగుతాయని భక్తులు దృఢంగా నమ్ముతారు. శ్రావణ సోమవారాలు శివారాధనకు ప్రత్యేకమైనవి. ఈ రోజుల్లో ఉపవాసాలు, పూజలు, అభిషేకాలు విరివిగా జరుగుతాయి. కన్వర్ యాత్ర వంటి ముఖ్యమైన ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలు కూడా శ్రావణ మాసంలోనే జరుగుతాయి. భక్తులు గంగా నది వంటి పవిత్ర నదుల నుండి జలాన్ని తెచ్చి శివాలయాలలో అభిషేకిస్తారు. ఈ మాసంలో వాతావరణం ఆహ్లాదకరంగా మారడం, వర్షాలు పడటం వల్ల ప్రకృతి పచ్చగా కళకళలాడుతూ ఆధ్యాత్మిక వాతావరణానికి మరింత అనుకూలంగా ఉంటుంది.
  2025లో తెలుగు పండుగలు (ఈ రోజు నుండి సంవత్సరాంతం వరకు)
  ఇప్పుడు మనం, ప్రస్తుత తేదీ (2025 జూలై 28) నుండి 2025 సంవత్సరం చివరి వరకు వచ్చే ముఖ్యమైన తెలుగు పండుగలు, పర్వదినాలు ఏమున్నాయో చూద్దాం.
  | తేదీ | పండుగ/పర్వదినం | ప్రాముఖ్యత |
  |—|—|—|
  | ఆగస్టు 10, 2025 | శ్రావణ మాసం ప్రారంభం | శివుడికి ప్రీతికరమైన మాసం |
  | ఆగస్టు 11, 2025 | నాగుల చవితి | నాగ దేవతను పూజించడం |
  | ఆగస్టు 17, 2025 | వరలక్ష్మి వ్రతం | లక్ష్మీదేవిని పూజించి సంపదను కోరుకోవడం |
  | ఆగస్టు 29, 2025 | రాఖీ పౌర్ణమి / శ్రావణ పౌర్ణమి | అన్నాచెల్లెళ్ల అనుబంధానికి ప్రతీక, ఉపకర్మ |
  | సెప్టెంబర్ 6, 2025 | శ్రీ కృష్ణాష్టమి | శ్రీ కృష్ణుని జన్మదినం |
  | సెప్టెంబర్ 23, 2025 | వినాయక చవితి | గణేశుడి జన్మదినం, పదిరోజుల పండుగ |
  | అక్టోబర్ 21, 2025 | దసరా / విజయదశమి | దుర్గాదేవి విజయాన్ని, రావణ వధను సూచిస్తుంది |
  | అక్టోబర్ 31, 2025 | దీపావళి | కాంతి పండుగ, లక్ష్మీ పూజ |
  | నవంబర్ 4, 2025 | నాగుల పంచమి | నాగులను పూజించడం |
  | నవంబర్ 5, 2025 | అన్నకూట్ / గోవర్ధన్ పూజ | శ్రీకృష్ణుడిని పూజించడం |
  | నవంబర్ 6, 2025 | భగిని ద్వితీయ | అన్నాచెల్లెళ్ల పండుగ |
  | నవంబర్ 12, 2025 | ఛఠ్ పూజ | సూర్య భగవానుడికి అంకితం |
  | డిసెంబర్ 2, 2025 | కార్తీక పౌర్ణమి | దీపారాధన, శివ, విష్ణువులకు ప్రీతికరమైనది |
  | డిసెంబర్ 25, 2025 | క్రిస్మస్ | ఏసుక్రీస్తు జన్మదినం |
  గమనిక: పండుగ తేదీలు పంచాంగం, స్థానిక ఆచారాలను బట్టి ఒకటి రెండు రోజులు మారవచ్చు.
  ముగింపు
  చూశారు కదా! ఉత్తర, దక్షిణ భారతదేశాల మధ్య శ్రావణ మాసం, కార్తెల విషయంలో ఉన్న ఈ 15 రోజుల తేడా వెనుక ఉన్న రహస్యం కేవలం పంచాంగ గణన పద్ధతుల భేదమే. అమాంత, పూర్ణిమాంత పద్ధతులు రెండూ మన ప్రాచీన విజ్ఞానానికి ప్రతీకలు. ఈ తేడాలను అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా మన సంస్కృతి, సంప్రదాయాలపై మరింత అవగాహన పెరుగుతుంది. ఈ సమాచారం మీకు నచ్చిందని, ఉపయోగపడుతుందని ఆశిస్తున్నాను. ధన్యవాదాలు!